30 Tháng 10, 2025Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt và hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh chóng, việc nghiên cứu Marketing đóng vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ khách hàng và nắm bắt xu hướng phát triển. Đây là cơ sở để xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, tối ưu nguồn lực và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Bài viết dưới đây Tri Thức Cộng Đồng sẽ giúp bạn hiểu rõ quy trình nghiên cứu marketing, gồm các bước thực hiện cụ thể và tầm quan trọng của nó trong thời đại số.
1. Quy trình nghiên cứu Marketing là gì?
Quy trình nghiên cứu Marketing là chuỗi các bước được thực hiện có hệ thống nhằm thu thập, phân tích và diễn giải thông tin thị trường để phục vụ việc ra quyết định.
Theo Philip Kotler – “cha đẻ của Marketing hiện đại”, nghiên cứu Marketing là công cụ hỗ trợ quản trị chiến lược, giúp doanh nghiệp hiểu sâu hơn về nhu cầu khách hàng, thị trường mục tiêu và đối thủ cạnh tranh.
Quy trình nghiên cứu marketing là gì?
2. Tầm quan trọng của nghiên cứu Marketing
2.1. Giúp xác định vấn đề và cơ hội kinh doanh
Nghiên cứu Marketing giúp doanh nghiệp nhận biết các vấn đề trong hoạt động kinh doanh và khám phá cơ hội mới. Qua đó, doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh chiến lược để tận dụng xu hướng thị trường và nhu cầu khách hàng.
2.2. Giúp đánh giá hiệu quả chiến dịch Marketing
Thông qua việc thu thập và phân tích dữ liệu, doanh nghiệp có thể đo lường mức độ thành công của chiến dịch. Nghiên cứu giúp nhận diện yếu tố hiệu quả, tối ưu ngân sách và cải thiện hiệu suất truyền thông.
2.3. Là cơ sở cho các quyết định chiến lược dài hạn
Nghiên cứu Marketing cung cấp thông tin thực tế giúp doanh nghiệp ra quyết định chính xác về sản phẩm, giá, phân phối và xúc tiến. Từ đó, đảm bảo chiến lược dài hạn phù hợp và giảm rủi ro kinh doanh.
2.4. Nâng cao lợi thế cạnh tranh và mức độ hài lòng của khách hàng
Việc thường xuyên nghiên cứu thị trường giúp doanh nghiệp hiểu rõ nhu cầu, hành vi và kỳ vọng của khách hàng. Nhờ đó, doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng sự hài lòng và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
3. 5 bước chính trong quá trình nghiên cứu marketing
Nghiên cứu tiếp thị sẽ cho phép bạn thu thập và hiểu thông tin cần thiết để xác định cách tốt nhất để đáp ứng nhu cầu của bạn. Sau đây chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu kỹ hơn về quy trình nghiên cứu marketing 5 bước phổ biến hiện nay.
Các bước chính trong quá trình nghiên cứu
3.1. Phát hiện vấn đề và xác định mục tiêu
Để hiểu rõ hơn về lĩnh vực kinh doanh của bạn, nhiệm vụ đầu tiên là xác định vấn đề và mục tiêu nghiên cứu:
- Phát hiện vấn đề: Xác định chính xác vấn đề là bước quan trọng nhất trong quá trình nghiên cứu. Việc xác định vấn đề bạn cần giải quyết sẽ quyết định bạn cần thông tin gì và làm thế nào bạn có được thông tin đó.
- Xác định mục tiêu: Trong quá trình nghiên cứu marketing thì bạn cần thiết lập những mục tiêu nghiên cứu của mình. Mục tiêu có thể ở tầm vi mô đối với các chiến dịch marketing ngắn hạn và mang tính vĩ mô đối với các chiến dịch dài hạn.
Muốn phát hiện chính xác vấn đề và thiết lập mục tiêu đúng đắn thì bạn cần đặt ra và phát triển các câu hỏi. Thông thường, đây là những câu hỏi về thị trường mục tiêu hoặc người mua lý tưởng của bạn là ai. Dưới đây là 2 dạng câu hỏi phổ biến mà bạn có thể áp dụng:
- Bạn muốn gì? Mục tiêu bạn hướng tới là gì?
- Bạn phải phải làm những gì để đạt được những mục tiêu đó?
>> Đọc thêm: Tổng Hợp 50 Đề Tài Luận Văn Marketing Xuất sắc Nhất 2024
3.2. Xây dựng kế hoạch nghiên cứu
Khi bạn biết mình đang giải quyết vấn đề gì, đã đến lúc phát triển và thiết kế kế hoạch nghiên cứu. Có nhiều phương pháp bạn có thể kết hợp trong kế hoạch nghiên cứu của mình điển hình là 3 phương pháp phổ biến sau:
- Phân tích dựa trên quan sát, ý thức và kinh nghiệm cá nhân
- Sử dụng bảng câu hỏi khảo sát
- Thử nghiệm sản phẩm/dịch vụ hoặc mời khách hàng dùng thử để lấy ý kiến, đánh giá
Theo giáo trình Marketing Research của Malhotra, 2019, để xây dựng kế hoạch nghiên cứu marketing hoàn chỉnh bạn có thể áp dụng quy trình 8 bước sau đây:
- Bước 1: Tiến hành phân tích dữ liệu thứ cấp
- Bước 2: Nghiên cứu định tính
- Bước 3: Xác định phương pháp thu thập dữ liệu định lượng (điều tra, quan sát, thực nghiệm)
- Bước 4: Xác định định nghĩa của thông tin cần thiết
- Bước 5: Xác định quy trình đo lường và chia tỷ lệ
- Bước 6: Thiết kế bảng câu hỏi
- Bước 7: Quy trình lấy mẫu và cỡ mẫu
- Bước 8: Lập kế hoạch phân tích dữ liệu
3.3. Thu thập thông tin
Bước thứ 3 trong các giai đoạn của quá trình nghiên cứu marketing là thu thập dữ liệu và thông tin liên quan. Trong nghiên cứu tiếp thị, tùy theo mức độ của chiến dịch marketing mà bạn sẽ quyết định lựa chọn thu thập các kiểu dữ liệu khác nhau từ thị trường, khách hàng và đối thủ cạnh tranh:
- Định lượng: Hầu hết dữ liệu bạn thu thập được khi nghiên cứu tiếp thị sẽ là định lượng (số hoặc dữ liệu).
- Định tính: Là dữ liệu mô tả và quan sát, để tìm insight khách hàng.
- Lưu ý: Lý tưởng nhất là bạn sẽ thu thập kết hợp cả hai loại dữ liệu kể trên.
>> Tham khảo thêm: Dịch vụ thuê chạy SPSS cho luận văn trọn gói kèm báo cáo chi tiết
3.4. Phân tích dữ liệu và báo cáo kết quả
Sau khi đã thu thập đầy đủ thông tin và dữ liệu cần thiết thì bạn tiến hành phân tích dữ liệu và báo cáo kết quả nghiên cứu:
Phân tích dữ liệu:
- Tổng hợp và phân tích thông tin thu thập được thành những dữ liệu cô đọng nhất giúp người quản trị lựa chọn được kế hoạch marketing đúng đắn nhất. Có nhiều công cụ hỗ trợ phân tích dữ liệu như SPSS, Excel, Power BI, Google Data Studio, Python, R… mà bạn có thể sử dụng
- Lưu ý: Điều quan trọng là phải tìm kiếm các xu hướng trái ngược với các phần thông tin cụ thể, đừng cố tìm các mẫu dựa trên các giả định của bạn trước khi thu thập dữ liệu.
Báo cáo kết quả: Viết một bản tóm tắt hoặc trực quan hóa bằng biểu đồ, bảng biểu, dashboard. Nội dung báo cáo bao gồm quy trình bạn đã theo dõi, kết quả, kết luận và những bước bạn đề xuất thực hiện dựa trên những kết quả đó.
3.5. Lên kế hoạch hành động
Bước cuối cùng trong quy trình nghiên cứu marketing là lên kế hoạch hành động. Sau khi đã có được kết quả nghiên cứu ở bước 4, bạn tiến hành phát triển các chiến dịch tiếp thị:
- Đưa các chiến dịch, dự án marketing vào chạy sau khi trải qua thử nghiệm.
- Theo dõi, giám sát, đánh giá, hoàn thiện dự án từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc.
4. Ví dụ về quy trình nghiên cứu marketing
Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về quy trình nghiên cứu của marketing thì bên dưới chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu và phân tích 4 ví dụ minh họa cụ thể có liên quan đến các doanh nghiệp, thương hiệu lớn của Việt Nam và thế giới.
Quy trình nghiên cứu marketing ví dụ
4.1. Case study 1: Quy trình nghiên cứu marketing tại Netflix
Là cái tên dẫn đầu thị trường cung cấp nội dung số trực tuyến, chìa khóa mang đến sự thành công vượt bậc cho Netflix chính là nghiên cứu marketing. Quy trình nghiên cứu của Netflix diễn ra như sau:
Mục tiêu nghiên cứu:
- Hiểu rõ nhu cầu và hành vi giải trí của khách hàng ở nhiều quốc gia.
- Nâng cao chất lượng dịch vụ, tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.
- Tăng người dùng hoạt động và giảm tình trạng hủy dịch vụ
Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp khảo sát: Thử nghiệm A/B để so sánh các giao diện, tính năng.
- Khảo sát và lắng nghe phản hồi từ người dùng
- Khai thác dữ liệu hành vi người dùng: phân tích lịch sử xem phim, thời gian sử dụng, lượt tìm kiếm.
- Quasi Experiment (thử nghiệm không hoàn toàn): thử nghiệm các chiến lược giá và nội dung tại từng thị trường khác nhau.
Quy trình nghiên cứu marketing của Netflix:
Netflix dùng các công cụ thống kê và trí tuệ nhân tạo để tìm ra xu hướng, so sánh kết quả thử nghiệm:
- Bước 1: Xác định vấn đề & mục tiêu
- Bước 2: Thu thập dữ liệu: kết hợp khảo sát, phỏng vấn và theo dõi dữ liệu người dùng từ hệ thống.
- Bước 3: Phân tích dữ liệu: nghiên cứu xu hướng công nghệ, hành vi tiêu dùng, sự khác biệt văn hóa tại từng quốc gia.
- Bước 4: Hành động & triển khai: đưa ra quyết định kinh doanh dựa trên dữ liệu (như đầu tư sản xuất phim gốc, cá nhân hóa đề xuất nội dung, thử nghiệm gói giá rẻ ở Ấn Độ), thay đổi thumbnail (ảnh đại diện cho phim/series) để tăng click-through,…
Kết quả nghiên cứu:
Netflix không chỉ tăng trưởng mạnh về số lượng thuê bao toàn cầu mà còn tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững nhờ vào chiến lược marketing dựa trên dữ liệu (data-driven marketing).
4.2. Case study 2: Quy trình nghiên cứu marketing tại First Book
First Book, một doanh nghiệp xã hội phi lợi nhuận, đã thành lập bộ phận nghiên cứu First Book Research & Insights để hiểu tầm quan trọng của thiết kế lấy con người làm trung tâm trong lĩnh vực xã hội. Quy trình nghiên cứu tiếp thị của First Book gồm có:
Mục tiêu nghiên cứu:
- Hiểu rõ hơn về việc thúc đẩy công bằng giáo dục bằng cách loại bỏ các rào cản đối với việc học.
- Hỗ trợ giáo viên và trẻ em từ 0 – 18 tuổi trong các trường và chương trình thiếu nguồn lực.
Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp khảo sát trực tiếp khách hàng (online/ offline).
- Phân tích dữ liệu thông qua sử dụng các công cụ thống kê định lượng và định tính
Quy trình nghiên cứu marketing của First Book:
- Bước 1: Xác định vấn đề & mục tiêu: tìm ra những rào cản lớn nhất trong học tập (ví dụ: thiếu sách đa dạng, tài nguyên hạn chế).
- Bước 2: Thu thập dữ liệu: kết hợp khảo sát, phỏng vấn và phản hồi từ giáo viên trong mạng lưới.
- Bước 3: Phân tích dữ liệu: xác định xu hướng nổi bật, so sánh nhu cầu giữa các khu vực, và tìm ra giải pháp khả thi.
- Bước 4: Hành động & triển khai: phát triển các chương trình hỗ trợ, cung cấp sách phù hợp qua First Book Marketplace, thiết kế công cụ và tài nguyên giảng dạy dựa trên kết quả nghiên cứu.
Kết quả nghiên cứu:
First Book đã giúp hàng triệu trẻ em có thêm cơ hội học tập nhờ vào việc cung cấp sách, tài nguyên và giải pháp thiết kế dựa trên nghiên cứu. Chính nhờ quy trình nghiên cứu lấy con người làm trung tâm, tổ chức này không chỉ cải thiện điều kiện học tập mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách công bằng giáo dục trên toàn nước Mỹ.
4.3. Case study 3: Quá trình nghiên cứu marketing tại Vinamilk
Năm 2016, Vinamilk đã thực hiện một nghiên cứu marketing lớn về thị trường sữa đặc tại Việt Nam. Đây là bước đi quan trọng giúp thương hiệu nắm bắt nhu cầu khách hàng và khẳng định vị thế dẫn đầu. Cụ thể:
Mục tiêu nghiên cứu:
- Tìm hiểu về xu hướng, nhu cầu tiêu dùng của khách hàng.
- Thị trường cạnh tranh và cơ hội phát triển cho sản phẩm sữa đặc của thương hiệu Vinamilk tại thị trường Việt Nam.
- Đề ra các chiến dịch marketing phù hợp.
Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp khảo sát trực tiếp khách hàng (online/ offline).
- Phân tích dữ liệu thông qua sử dụng các công cụ thống kê.
- So sánh với các đối thủ cạnh tranh.
Quy trình nghiên cứu marketing của Vinamilk:
- Bước 1: Xác định vấn đề & mục tiêu: nhu cầu thị trường sữa đặc đang thay đổi, cần tìm cơ hội tăng trưởng.
- Bước 2: Thu thập dữ liệu: kết hợp khảo sát thị trường, phỏng vấn khách hàng và quan sát tại điểm bán.
- Bước 3: Phân tích dữ liệu: tổng hợp kết quả khảo sát, so sánh với dữ liệu ngành và đối thủ để rút ra kết luận.
- Bước 4: Đánh giá hiệu quả: xác định mức độ phù hợp của sản phẩm và chiến dịch marketing với thị trường.
- Bước 5: Hành động & triển khai: xây dựng chiến lược truyền thông tập trung vào lợi ích dinh dưỡng, cải tiến bao bì, và mở rộng kênh phân phối.
Kết quả nghiên cứu:
Nhờ nghiên cứu này, Vinamilk đã xác định rõ phân khúc khách hàng tiềm năng, tối ưu hóa chiến dịch quảng bá và mở rộng thị phần sữa đặc tại Việt Nam. Đây là minh chứng cho việc áp dụng nghiên cứu marketing giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định kinh doanh chính xác và hiệu quả.
4.4. Case study 4: Quy trình nghiên cứu marketing tại Coca-Cola
Trong năm 2013, Coca – Cola đã thực hiện một cuộc nghiên cứu Marketing về về mối liên hệ giữa giá cả và nhu cầu tiêu dùng đồ uống. Quy trình nghiên cứu marketing được thực hiện như sau:
Mục tiêu nghiên cứu:
- Tìm hiểu mối quan hệ giữa giá cả và nhu cầu tiêu dùng đồ uống của khách hàng.
- Đề xuất giải pháp marketing giúp tối ưu chiến lược giá cả và nâng cao hiệu quả tiếp cận khách hàng.
Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp khảo sát trực tiếp, phỏng vấn qua điện thoại.
- Phân tích thống kê: phân tích tương quan, phân tích hồi quy, phân tích biến số, phân tích đa biến, phân tích nhân tố, phân tích chuỗi.
Quy trình nghiên cứu marketing của Coca – Cola:
- Bước 1: Thiết kế và chuẩn bị cho cuộc nghiên cứu: xác định phạm vi, đối tượng và phương pháp nghiên cứu.
- Bước 2: Thực hiện nghiên cứu: khảo sát trực tuyến 1.000+ người tiêu dùng (18 – 60 tuổi) trên phạm vi toàn cầu.
- Bước 3: Phân tích và đánh giá kết quả: sử dụng các phương pháp thống kê để đo lường tác động của giá đến nhu cầu, phát hiện xu hướng và khác biệt giữa các nhóm khách hàng.
- Bước 4: Hành động & triển khai: dựa trên kết quả, Coca-Cola điều chỉnh chiến lược giá tại từng thị trường, thử nghiệm các gói khuyến mãi và phát triển danh mục sản phẩm phù hợp hơn với từng phân khúc.
Kết quả nghiên cứu:
Nghiên cứu giúp Coca-Cola hiểu rõ hơn sự nhạy cảm về giá của người tiêu dùng, từ đó xây dựng chiến lược giá linh hoạt theo từng thị trường. Nhờ đó, thương hiệu không chỉ duy trì doanh thu ổn định mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.
5. Tầm quan trọng của quy trình nghiên cứu Marketing trong thời đại số
Trong thời đại số, sự phát triển của Big Data, Trí tuệ nhân tạo (AI) và Machine Learning đã làm thay đổi hoàn toàn cách doanh nghiệp thực hiện nghiên cứu Marketing. Thay vì chỉ dựa vào khảo sát thủ công, các công ty nay có thể phân tích hành vi người tiêu dùng theo thời gian thực thông qua dữ liệu mạng xã hội, hành vi tìm kiếm và mua hàng trực tuyến.
Lợi ích của nghiên cứu Marketing hiện đại:
Dự đoán xu hướng tiêu dùng nhanh chóng, giúp doanh nghiệp đón đầu thị trường.
Cá nhân hóa chiến dịch quảng cáo theo từng nhóm khách hàng, nâng cao hiệu quả tiếp cận.
Ra quyết định dựa trên dữ liệu thực tế thay vì cảm tính, giúp giảm rủi ro và tối ưu chiến lược kinh doanh.
6. Câu hỏi thường gặp về quy trình nghiên cứu marketing
Các câu hỏi thường gặp về quá trình nghiên cứu marketing
6.1. Bước quan trọng nhất trong quá trình nghiên cứu marketing?
Bước quan trọng nhất trong quá trình nghiên cứu marketing là Phát hiện vấn đề và xác định mục tiêu. Phát hiện đúng vấn đề chiếm 50% mức độ thành công của nghiên cứu, giúp bạn đi đúng hướng, làm rõ vấn đề hoặc cơ hội tổng thể.
6.2. Tiến trình nghiên cứu marketing bước nào quan trọng nhất?
Trong tiến trình nghiên cứu marketing thì bước 1 – Phát hiện vấn đề và xác định mục tiêu là bước quan trọng nhất. Bởi vì nó sẽ quyết định từng bước bạn thực hiện trong tương lai. Nếu bạn nhận định sai lầm vấn đề sai lầm sẽ gây lãng phí công sức, thời gian và nguồn lực cho công ty.
6.3. Vẽ sơ đồ quá trình nghiên cứu marketing như thế nào?
Sơ đồ quy trình nghiên cứu marketing gồm có 5 bước:
- Bước 1: Phát hiện vấn đề và xác định mục tiêu
- Bước 2: Xây dựng kế hoạch nghiên cứu
- Bước 3: Thu thập thông tin
- Bước 4: Phân tích dữ liệu và báo cáo kết quả
- Bước 5: Lên kế hoạch hành động
Trên đây, Tri Thức Cộng Đồng đã cùng bạn khám phá chi tiết Quy trình nghiên cứu marketing 5 bước cùng 4 ví dụ minh họa dễ hiểu. Chúng tôi tin rằng qua bài viết này bạn sẽ nắm vững cách thực hiện và biết cách áp dụng thành thạo để việc nghiên cứu tiếp thị trở nên đơn giản và hiệu quả. Chúc bạn luôn học tốt và thành công!
Share
