21 Tháng 10, 2025Trong thời đại công nghệ phát triển, các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đang trở thành xu hướng tất yếu trong cuộc sống hiện đại. Bài viết sau đây của Tri Thức Cộng Đồng sẽ chia sẻ chi tiết với các bạn về khái niệm thanh toán không dùng tiền mặt, những lợi ích và các hình thức thanh toán phổ biến nhất.
1. Thanh toán không dùng tiền mặt là gì?
Thanh toán không dùng tiền mặt là gì?
Thanh toán không dùng tiền mặt là hình thức giao dịch trong đó các bên không sử dụng tiền giấy hoặc tiền xu, mà thay vào đó là các phương tiện thanh toán điện tử như thẻ ngân hàng, chuyển khoản, ví điện tử, mã QR hay các nền tảng thanh toán trực tuyến.
Theo Nghị định 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam về thanh toán không dùng tiền mặt (được sửa đổi, bổ sung năm 2019), đây là phương thức thanh toán giữa các tổ chức, cá nhân thông qua ngân hàng hoặc tổ chức trung gian thanh toán, đảm bảo an toàn, chính xác và minh bạch.
>> Xem thêm: Hướng dẫn cách làm báo cáo tốt nghiệp chuyên ngành kế toán chuẩn xác nhất
2. Quy định thanh toán không dùng tiền mặt
Quy định thanh toán không dùng tiền mặt
Để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quy định cụ thể cho các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, cụ thể:
Thông tư 219/2013/TT-BTC (Bộ Tài chính)
Theo quy định, doanh nghiệp chỉ được khấu trừ thuế giá trị gia tăng (VAT) khi thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt cho hóa đơn từ 20 triệu đồng trở lên. Thông tư có hiệu lực từ ngày 01/01/2014.
Nghị định 222/2013/NĐ-CP (Chính phủ)
Doanh nghiệp không được thanh toán bằng tiền mặt trong các giao dịch góp vốn, mua bán hoặc chuyển nhượng phần vốn góp. Ngoài ra, các tổ chức không phải tín dụng cũng không được vay hoặc cho vay lẫn nhau bằng tiền mặt. Nghị định có hiệu lực từ 01/03/2014.
Thông tư 78/2014/TT-BTC
Để được tính chi phí hợp lệ khi kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp, mọi hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị trên 20 triệu đồng phải thực hiện thanh toán qua ngân hàng. Quy định này có hiệu lực từ 02/08/2014.
3. Lợi ích của thanh toán không dùng tiền mặt
Sự phát triển mạnh mẽ của thanh toán không dùng tiền mặt đang mang đến những lợi ích to lớn cho cả người tiêu dùng, doanh nghiệp lẫn nền kinh tế quốc gia. Không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình giao dịch, hình thức này còn góp phần xây dựng một xã hội văn minh, minh bạch và hướng tới chuyển đổi số toàn diện.
3.1. Tiện lợi và nhanh chóng
Với thanh toán không dùng tiền mặt, người dùng không còn phải mang theo ví tiền cồng kềnh hay lo lắng chuyện đổi tiền lẻ. Chỉ cần vài thao tác đơn giản trên điện thoại hoặc quẹt thẻ ngân hàng, mọi giao dịch – từ mua sắm, ăn uống đến thanh toán hóa đơn – đều được hoàn tất trong tích tắc.
3.2. An toàn và bảo mật
Việc hạn chế sử dụng tiền mặt giúp giảm đáng kể nguy cơ mất cắp, thất lạc hoặc giả mạo tiền. Các giao dịch điện tử hiện nay đều được bảo vệ bằng công nghệ mã hóa, xác thực OTP, vân tay hoặc Face ID, mang lại sự an tâm tuyệt đối cho người sử dụng.
3.3. Dễ dàng quản lý chi tiêu
Mọi giao dịch thanh toán đều được lưu lại chi tiết trong lịch sử giao dịch của ngân hàng hoặc ví điện tử. Nhờ đó, người dùng có thể theo dõi, phân loại và kiểm soát tài chính cá nhân hiệu quả hơn – điều mà việc chi tiêu tiền mặt rất khó thực hiện.
4. Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt phổ biến hiện nay
Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt phổ biến hiện nay
Thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng đa dạng nhờ sự phát triển của công nghệ và hệ sinh thái tài chính số.
4.1. Thanh toán qua thẻ ngân hàng
Đây là hình thức truyền thống và phổ biến nhất hiện nay. Người dùng có thể sử dụng thẻ ghi nợ (Debit card), thẻ tín dụng (Credit card) hoặc thẻ trả trước (Prepaid card) để thực hiện giao dịch mua sắm, rút tiền, hoặc thanh toán trực tuyến.
Ưu điểm
- Tiện lợi và nhanh chóng: Giao dịch chỉ mất vài giây với thao tác quẹt thẻ hoặc nhập mã OTP.
- Quản lý chi tiêu dễ dàng: Mọi giao dịch được ghi nhận và hiển thị trên sao kê ngân hàng.
- Được hưởng nhiều ưu đãi: Hoàn tiền, tích điểm, giảm giá khi mua sắm online hoặc offline.
Nhược điểm
- Phụ thuộc hạ tầng POS: Nhiều cửa hàng nhỏ chưa hỗ trợ thanh toán thẻ.
- Rủi ro bảo mật: Lộ thông tin thẻ, skimming, hoặc giao dịch giả mạo nếu không cẩn trọng.
4.2. Chuyển khoản ngân hàng
Chuyển khoản ngân hàng là hình thức chuyển tiền trực tiếp từ tài khoản người gửi sang tài khoản người nhận. Giao dịch có thể thực hiện qua Internet Banking, Mobile Banking, hoặc giao dịch tại cây ATM. Người dùng chỉ cần tài khoản ngân hàng để thực hiện giao dịch nhanh chóng 24/7.
Ưu điểm
- Nhanh chóng, tiện lợi: Không cần gặp mặt hay mang tiền mặt, giao dịch hoàn tất trong vài giây.
- Độ tin cậy cao: Dưới sự quản lý chặt chẽ của ngân hàng.
- Không giới hạn khoảng cách: Có thể chuyển tiền toàn quốc hoặc quốc tế.
Nhược điểm
- Phí giao dịch: Một số ngân hàng vẫn thu phí chuyển liên ngân hàng.
- Rủi ro nhập sai thông tin: Nếu điền sai số tài khoản hoặc tên người nhận, giao dịch có thể thất bại hoặc mất thời gian hoàn tiền.
- Phụ thuộc vào Internet: Khi hệ thống ngân hàng bảo trì hoặc mất kết nối, giao dịch bị gián đoạn.
4.3. Ví điện tử và ứng dụng thanh toán di động
Ví điện tử là tài khoản điện tử được tích hợp trên điện thoại thông minh, cho phép người dùng lưu trữ tiền, nạp/rút tiền, và thanh toán hàng hóa, dịch vụ trực tuyến. Các ví điện tử như MoMo, ZaloPay, ShopeePay, Viettel Money, VNPay… đang phủ sóng mạnh mẽ. Người dùng chỉ cần liên kết tài khoản ngân hàng là có thể thanh toán mọi dịch vụ từ hóa đơn điện nước đến đặt đồ ăn, mua sắm online.
Ưu điểm
- Tiện lợi tối đa: Giao dịch diễn ra ngay trên điện thoại mà không cần thẻ hoặc tiền mặt.
- Tích hợp nhiều dịch vụ: Một ứng dụng cho mọi nhu cầu chi tiêu.
- Ưu đãi hấp dẫn: Hoàn tiền, mã giảm giá, liên kết với các ngân hàng và doanh nghiệp lớn.
Nhược điểm
- Phụ thuộc vào thiết bị và Internet: Khi mất kết nối hoặc hết pin, người dùng không thể thanh toán.
- Rủi ro an ninh mạng: Nếu bị hack tài khoản hoặc lộ mã OTP, người dùng dễ bị mất tiền.
- Giới hạn số tiền giao dịch: Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, ví điện tử cá nhân có hạn mức giao dịch nhất định.
4.4. Thanh toán bằng mã QR (QR Code)
Thanh toán QR Code là phương thức hiện đại cho phép người mua quét mã do người bán cung cấp (trên hóa đơn, màn hình POS, hoặc in tại quầy). Các ứng dụng ngân hàng hoặc ví điện tử đều hỗ trợ tính năng này, giúp người dùng thanh toán chỉ trong vài giây.
Ưu điểm
- Nhanh, chính xác, không tiếp xúc: Phù hợp với xu hướng thanh toán an toàn sau đại dịch COVID-19.
- Chi phí thấp: Người bán không cần đầu tư máy POS đắt tiền.
- Phổ cập rộng rãi: Hỗ trợ tại siêu thị, quán cà phê, cửa hàng tiện lợi đến chợ truyền thống.
Nhược điểm
- Phụ thuộc vào Internet và điện thoại thông minh.
- Rủi ro giả mạo mã QR: Một số đối tượng có thể dán mã giả để đánh cắp tiền của người dùng.
- Giới hạn trong môi trường offline: Không phù hợp với giao dịch không có kết nối mạng.
4.5. Thanh toán quốc tế và nền tảng xuyên biên giới
Thanh toán quốc tế là hình thức giao dịch xuyên quốc gia thông qua các nền tảng hoặc tổ chức tài chính trung gian như PayPal, Visa, Mastercard, Western Union, SWIFT. Hình thức này được sử dụng rộng rãi trong thương mại điện tử toàn cầu, du học, du lịch và kiều hối. Người dùng chỉ cần tài khoản quốc tế hoặc thẻ tín dụng quốc tế để thực hiện các giao dịch bằng ngoại tệ.
Ưu điểm
- Tiện lợi cho giao dịch toàn cầu: Hỗ trợ đa tiền tệ, phù hợp với cá nhân và doanh nghiệp quốc tế.
- An toàn, đáng tin cậy: Được quản lý bởi các tổ chức tài chính uy tín.
- Tốc độ xử lý nhanh: Giao dịch quốc tế chỉ mất vài phút đến vài giờ.
Nhược điểm
- Phí giao dịch cao: Đặc biệt khi chuyển tiền giữa các quốc gia hoặc quy đổi ngoại tệ.
- Ràng buộc pháp lý phức tạp: Cần tuân thủ quy định chống rửa tiền và khai báo ngoại hối.
- Rủi ro tỉ giá: Biến động ngoại tệ có thể khiến người dùng chịu thiệt khi chuyển đổi.
>> Xem thêm: Nhận chạy spss chính xác, chuyên nghiệp, chỉ từ 3 ngày
Trên đây là những thông tin về thanh toán không dùng tiền mặt hiện nay. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho các bạn những thông tin hữu ích nhất.
Nếu bạn gặp khó khăn khi làm luận văn, khóa luận đề tài thanh toán không dùng tiền mặt hãy liên hệ ngay với Tri Thức Cộng Đồng qua SĐT: 0946 88 33 50 hoặc Email: ttcd.group@gmail.com để được hỗ trợ ngay hôm nay.
Share
