Điểm du lịch là gì? Khái niệm, đặc điểm và phân loại chi tiết

Du lịch từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại, mang lại những trải nghiệm khám phá, nghỉ dưỡng và tìm hiểu văn hóa cho mọi người. Trong hành trình đó, khái niệm “điểm du lịch” thường xuyên được nhắc đến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ ý nghĩa và vai trò của nó. Vậy điểm du lịch là gì, có đặc điểm ra sao, được phân loại như thế nào và làm thế nào để một địa điểm được công nhận là điểm du lịch? Hãy cùng Tri Thức Cộng Đồng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Điểm du lịch là gì?

Điểm du lịch là một khái niệm được quy định rõ trong Luật Du lịch Việt Nam. Hiểu một cách đơn giản, điểm du lịch là địa danh có tài nguyên hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu tham quan và trải nghiệm của du khách, đồng thời có hệ thống dịch vụ, cơ sở hạ tầng cần thiết để phục vụ.

• Theo luật: Điểm du lịch là nơi có tài nguyên du lịch đặc sắc, có dịch vụ thiết yếu và điều kiện đảm bảo để khách tham quan, nghỉ ngơi đồng thời cho phép du khách có thể lưu trú ít nhất một đêm.
• Đặc trưng: Thường gắn với giá trị thiên nhiên (cảnh quan, bãi biển, núi rừng…), giá trị văn hóa (lễ hội, di tích, làng nghề), hoặc giá trị nhân tạo (công viên giải trí, khu nghỉ dưỡng).
• Mục đích: Đem đến cho du khách trải nghiệm về tham quan, nghỉ dưỡng, khám phá, học hỏi đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh địa phương và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Điểm du lịch là gì?

>> Xem thêm: Sản Phẩm Du Lịch Là Gì? Đặc Điểm, Ví Dụ Cụ Thể

2. Ví dụ về điểm du lịch

5 ví dụ về điểm du lịch mà bạn có thể dễ hình dung ra như:

1. Thành phố Paris, Pháp – Điểm đến nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, nghệ thuật, văn hóa và ẩm thực đặc sắc. Các địa điểm nổi tiếng Paris bao gồm: Tháp Eiffel, Đại lộ Champs-Élysées, Lâu đài Versailles…
2. Sydney Opera House, Australia – Kiệt tác kiến trúc nổi tiếng thế giới, được xây dựng dựa trên ý tưởng của một chiếc tàu buồm nổi bật tại vịnh Sydney. Đây là điểm đến độc đáo và thu hút hàng triệu lượt khách hàng trên khắp thế giới.
3. Tokyo, Nhật Bản – Thành phố có bề dày văn hóa lâu đời, được mệnh danh là một trong những trung tâm công nghệ và thời trang hàng đầu thế giới. Những địa điểm nổi tiếng tại Tokyo bao gồm: Cung điện Hoàng gia, Tháp Skytree, Quảng trường Shibuya…
4. Machu Picchu, Peru – Một trong những kỳ quan của thế giới, Machu Picchu là một thành phố cổ của người Inca, được xây dựng trên độ cao hơn 2.400 mét trên dãy núi Andes. Đây là điểm đến du lịch lịch sử và tự nhiên hấp dẫn khách hàng.
5. Đà Nẵng, Việt Nam – Thành phố du lịch nổi tiếng tại Việt Nam, có nhiều điểm nổi bật như Đà Nẵng cầu, cầu vượt tuyệt đẹp nhất Việt Nam, Bán đảo Sơn Trà, bãi biển Mỹ Khê được xếp hạng là một trong những bãi biển đẹp nhất thế giới.

3. Đặc điểm của điểm du lịch

Đặc điểm của điểm du lịch thường được thể hiện qua một số khía cạnh nổi bật sau:

Có giá trị thu hút khách du lịch

• Điểm du lịch phải sở hữu tài nguyên đặc sắc, có thể là cảnh quan thiên nhiên (núi, biển, hang động), di sản văn hóa, lịch sử (lễ hội, đền chùa, làng nghề), hay công trình nhân tạo (công viên giải trí, bảo tàng). Chính giá trị này tạo nên sức hút khiến du khách muốn ghé thăm.

Tính đa dạng và phong phú

• Một điểm du lịch thường kết hợp nhiều loại hình trải nghiệm như tham quan, nghỉ dưỡng, vui chơi, nghiên cứu, khám phá. Điều này giúp phục vụ nhiều nhóm khách với nhu cầu khác nhau, từ du khách nội địa đến quốc tế.

Có dịch vụ và hạ tầng đi kèm

• Không chỉ dừng lại ở cảnh quan hay giá trị văn hóa, điểm du lịch cần có hệ thống dịch vụ hỗ trợ như giao thông thuận tiện, chỗ lưu trú, ăn uống, khu vui chơi, cửa hàng mua sắm… để du khách cảm thấy thoải mái và hài lòng.

Khả năng đáp ứng nhu cầu lưu trú

• Một đặc điểm quan trọng của điểm du lịch là du khách có thể ở lại ít nhất một đêm, nhờ đó tạo điều kiện trải nghiệm trọn vẹn hơn thay vì chỉ tham quan ngắn hạn.

Tính bổ sung và liên kết

• Điểm du lịch thường không đứng một mình mà có sự liên kết với các dịch vụ, địa điểm khác xung quanh. Ví dụ, một điểm tham quan nổi tiếng sẽ đi kèm nhà hàng, khách sạn, tour du lịch để hình thành hệ sinh thái phục vụ du khách.

4. Phân loại điểm du lịch

Dựa vào tài nguyên du lịch, mục đích chuyến đi của du khách và cơ sở dịch vụ chúng ta có thể chia điểm du lịch thành 2 loại: điểm tài nguyên và điểm chức năng, cụ thể như sau.

Phân loại điểm du lịch

4.1. Điểm tài nguyên

• Điểm tài nguyên là điểm du lịch có các tài nguyên như cảnh quan thiên nhiên, các yếu tố tự nhiên, di tích lịch sử – văn hóa, công trình sáng tạo của con người và các giá trị nhân văn khác với mục đích của du khách là tham quan, tìm hiểu.
• Ví dụ: Tham quan Ghềnh Đá Đĩa một điểm du lịch với các khối đá xếp tự nhiên, ngồi thuyền tham quan động Phong Nha – Kẻ Bàng,…

4.2. Điểm chức năng

• Điểm chức năng là điểm du lịch mà ở đó thu hút khách du lịch là những dạng địa hình đặc biệt, các công trình tôn giáo, câu lạc bộ hoặc khu nghỉ dưỡng, vườn Quốc gia,…với các mục đích đa dạng: Nghiên cứu, chữa bệnh, thể thao, mạo hiểm,…
• Ví dụ: Trekking Tà Năng – Phan Dung với quãng đường 50km, tắm bùn khoáng tại Tháp Bà – Nha Trang,…

5. 5 yếu tố cấu thành điểm du lịch

Với mục đích đáp ứng và phục vụ nhu cầu đa dạng, ngày càng cao của du khách, mỗi điểm đến du lịch đều tập trung nhiều vào tiện nghi. Và điểm du lịch được cấu thành từ 5 yếu tố (quy tắc 5A), cụ thể như sau:

5 yếu tố cấu thành điểm du lịch

5.1. Điểm hấp dẫn du lịch (Attractions)

• Điểm hấp dẫn là những giá trị thu hút của điểm du lịch đối với du khách, bất kể là tài nguyên tự nhiên, nhân văn hay thậm chí là các sự kiện.
• Điều này ảnh hưởng nhiều đến quyết định chuyến đi của du khách.

5.2. Giao thông đi lại (Access)

• Thông thường, những điểm đến du lịch có hệ thống giao thông thuận tiện sẽ thu hút được nhiều khách đến hơn. Để thu hẹp khoảng cách giữa du khách và điểm du lịch cần có mạng lưới các phương tiện giao thông vận chuyển khách đa dạng, thuận tiện, dễ dàng, an toàn và nhanh chóng.
• Bao gồm mạng lưới của các hãng hàng không, mạng lưới đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường biển.

5.3. Nơi ăn uống nghỉ ngơi (Accommodation)

Các dịch vụ lưu trú tại điểm đến không chỉ cung cấp nơi ăn uống đơn thuần, mà còn là nơi thể hiện chất lượng của “dịch vụ mến khách” nói chung và văn hóa bản địa nói riêng với những đặc sản đặc trưng văn hóa vùng miền.

5.4. Các tiện nghi và dịch vụ hỗ trợ (Amenities)

• Các tiện nghi và dịch vụ là khả năng đáp ứng các nhu cầu cơ bản của khách du lịch. Có ý nghĩa quan trọng, ảnh hưởng đến việc khai thác tài nguyên du lịch và phục vụ du khách.
• Du khách luôn đòi hỏi về một loạt tiện nghi và dịch vụ hỗ trợ cho nhu cầu của mình tại các điểm du lịch. Để là điểm đến du lịch hấp dẫn cần có cơ sở và dịch vụ hỗ trợ du lịch một cách đồng bộ, đạt tiêu chuẩn.

5.5. Các phương diện khác (Activities)

• Một số hoạt động khác như vật chất, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật cũng là những yếu tố cấu thành nên điểm đến du lịch.
• Những cơ sở vật chất, hạ tầng được thể hiện thông qua các công trình được xây dựng trên hay dưới mặt đất, đảm bảo phục vụ  nhu cầu sinh sống của một khu vực cống đồng dân cư, ví dụ như: Ngân hàng, bưu điện, bệnh viện,…
• Đối với cơ sở kỹ thuật của điểm đến du lịch, chúng ta phải kể đến những cơ sở lưu trú và ăn uống, các khu vui chơi, trung tâm thương mại, các khu mua sắm và các dịch vụ bổ sung khác: Giặt ủi, spa, quán bar, phòng gym, sân golf,..

6. 4 yêu cầu đảm bảo khi xây dựng điểm du lịch

4 yêu cầu đảm bảo khi xây dựng điểm du lịch

Theo luật Du lịch Indonesia, việc xây dựng các điểm du lịch phải được đảm bảo bốn yêu cầu sau:

• Có khả năng đẩy mạnh sự phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội tại địa phương: Du lịch có tính liên ngành, xây dựng điểm du lịch sao cho trở thành động lực khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương để từ đó phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội bản địa.
• Bảo đảm giữ gìn được những giá trị văn hóa địa phương: Điểm du lịch cần có những chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát huy văn hóa bản địa để bảo tồn giá trị và tránh sự hòa tan.
• Bảo vệ được môi trường sinh thái: Điểm du lịch cần có hệ thống giám sát, đánh giá tác động đến môi trường, tôn trọng và ảnh hưởng sự xâm lấn tự nhiên.
• Đảm bảo sự phát triển du lịch bền vững: Khai thác điểm du lịch sao cho phù hợp nhu cầu hiện tại mà không ảnh hưởng đến chất lượng của điểm du lịch trong tương lai.

7. Bảng so sánh điểm du lịch và điểm đến du lịch

Bảng so sánh điểm du lịch và điểm đến du lịch

Qua bảng so sánh cho thấy, điểm du lịch chỉ đề cập là nơi tập trung tài nguyên du lịch, các cơ sở phục vụ du khách mà chưa nêu rõ được quy mô, điều kiện tiếp cận, sản phẩm đặc thù, sự lưu trú, chuỗi cung ứng và bộ nhận diện thương hiệu cho điểm du lịch đó, do đó điểm du lịch là một phần của điểm đến du lịch.

Như vậy, khái niệm điểm du lịch (Tourist attraction) là nơi có tài nguyên du lịch hấp dẫn và cơ sở phục vụ du lịch ở quy mô nhỏ, đồng thời là phân vị thấp nhất trong phân vùng lãnh thổ du lịch.

8. Phân biệt điểm du lịch và khu du lịch

Điểm du lịch và khu du lịch là những nhân tố góp phần xúc tiến khai thác tài nguyên và thu hút khách du lịch, từ đó tạo ra nguồn thu và sự cạnh tranh. Tuy nhiên, giữa điểm du lịch và khu du lịch lại có điểm giống và khác biệt nhất định.

8.1. Giống nhau

– Đều gắn liền với tài nguyên du lịch có sức hút.

– Có kết cấu hạ tầng và dịch vụ bổ sung đáp ứng nhu cầu cho du khách.

– Góp phần nâng cao đời sống cộng đồng địa phương.

8.2. Khác nhau

Bảng so sánh khu du lịch và điểm du lịch (Luật Du lịch Việt Nam 2017)

• Như vậy, điểm du lịch là cơ sở để hình thành nên khu du lịch.
• Sự hình thành điểm du lịch và khu du lịch dựa trên nhiều yếu tố, đó cũng là nhu cầu và đòi hỏi chính đáng của du khách.
• Để thu hút nhiều khách đến hơn, mỗi điểm du lịch cũng như khu du lịch phải không ngừng bảo tồn tài nguyên và phát triển cơ sở dịch vụ, từ đó hướng tới phát triển du lịch bền vững.

Tóm lại, điểm du lịch không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị tự nhiên và văn hóa, mà còn là không gian để du khách trải nghiệm, khám phá và tận hưởng những dịch vụ tiện ích. Việc hiểu rõ đặc điểm, phân loại cũng như vai trò của điểm du lịch sẽ giúp mỗi người có cái nhìn đầy đủ hơn khi lựa chọn hành trình, đồng thời góp phần nâng cao ý thức bảo tồn và phát triển bền vững.