Sản Phẩm Du Lịch Là Gì? Khái Niệm, Vai Trò Và Đặc Điểm

Sản phẩm du lịch vốn là đặc trưng riêng của ngành du lịch mà không phải ai cũng hiểu hết được về thuật ngữ này. Ở bài viết này, Tri thức Cộng đồng sẽ cung cấp cho bạn thông tin cần thiết về sản phẩm du lịch là gì, cùng với đặc điểm, yếu tố cấu thành và ví dụ cụ thể giúp trang bị kiến thức cho bạn phục vụ những chuyến đi hoặc dùng trong công việc, nghiên cứu.

1. Khái niệm sản phẩm du lịch là gì?

Khái niệm du lịch và sản phẩm du lịch hiện nay

Theo quy định tại khoản 1, Điều 3 Luật Du lịch năm 2017, du lịch là toàn bộ những hoạt động diễn ra trong quá trình con người rời khỏi nơi cư trú thường xuyên của mình không quá một năm liên tục, nhằm mục đích nghỉ ngơi, tham quan, giải trí, khám phá tài nguyên du lịch hoặc thực hiện các hoạt động hợp pháp khác.

Cũng theo Luật Du lịch năm 2017, sản phẩm du lịch được xem là sự tổng hợp của nhiều loại dịch vụ được xây dựng trên nền tảng khai thác tài nguyên du lịch, hướng tới việc đáp ứng nhu cầu và sở thích khác nhau của khách du lịch. Trong khi đó, Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) cho rằng sản phẩm du lịch là sự phối hợp của ba nhóm yếu tố chính: hệ thống dịch vụ và quản lý điều hành, tài nguyên du lịch, cùng với cơ sở hạ tầng và các phương tiện vật chất kỹ thuật phục vụ hoạt động du lịch.

Từ những quan điểm nêu trên, có thể hiểu một cách khái quát rằng sản phẩm du lịch là tổng thể các dịch vụ và trải nghiệm được hình thành thông qua việc khai thác nguồn tài nguyên tự nhiên và xã hội, kết hợp với nhân lực, cơ sở vật chất và trang thiết bị của từng địa phương hoặc quốc gia. Mục tiêu cuối cùng là mang lại cho du khách một hành trình du lịch trọn vẹn, hấp dẫn và giàu giá trị trải nghiệm.

> Tìm hiểu thêm: Khách du lịch là gì và cách phân loại khách du lịch

2. Tầm quan trọng của sản phẩm du lịch

Sản phẩm du lịch đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của ngành du lịch, là yếu tố trực tiếp quyết định sức hấp dẫn và khả năng cạnh tranh của điểm đến. Mỗi sản phẩm du lịch không chỉ phản ánh giá trị tài nguyên tự nhiên và văn hóa của địa phương, mà còn thể hiện trình độ tổ chức, sáng tạo và chất lượng dịch vụ của ngành du lịch tại khu vực đó.

Là yếu tố cốt lõi của ngành du lịch

• Sản phẩm du lịch là trung tâm của mọi hoạt động trong ngành. Nó quyết định chất lượng, hiệu quả kinh doanh và sức cạnh tranh của điểm đến trên thị trường du lịch trong nước và quốc tế.

Là cầu nối giữa du khách và điểm đến

• Thông qua sản phẩm du lịch, du khách được trải nghiệm, khám phá và cảm nhận giá trị văn hóa, tự nhiên, con người của địa phương. Một sản phẩm được thiết kế hấp dẫn sẽ để lại ấn tượng sâu sắc và góp phần thu hút du khách quay lại.

Đóng góp lớn vào kinh tế địa phương và quốc gia

• Các sản phẩm du lịch chất lượng cao tạo ra nguồn thu chính cho doanh nghiệp và ngân sách, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các ngành liên quan như vận tải, lưu trú, ẩm thực, thủ công mỹ nghệ và nông sản địa phương.

Góp phần tạo việc làm và nâng cao đời sống người dân

• Việc phát triển sản phẩm du lịch giúp mở rộng cơ hội việc làm, đặc biệt cho cộng đồng dân cư tại điểm đến, góp phần ổn định kinh tế – xã hội và giảm nghèo bền vững.

Là công cụ quảng bá hình ảnh và thương hiệu du lịch

• Một sản phẩm du lịch đặc trưng, mang bản sắc riêng của địa phương sẽ trở thành phương tiện quảng bá hiệu quả, giúp lan tỏa hình ảnh đất nước, con người và văn hóa đến bạn bè quốc tế.

6. Thúc đẩy phát triển bền vững
Sản phẩm du lịch được xây dựng dựa trên việc khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, góp phần phát triển du lịch theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường.

3. Đặc điểm của sản phẩm du lịch

Sản phẩm du lịch bao gồm bởi nhiều thành phần: dịch vụ ăn uống, đồ lưu niệm, dịch vụ vận chuyển, khách sạn, dịch vụ combo du lịch trọn gói, dịch vụ dẫn tour,…Vì thế, đặc điểm của sản phẩm du lịch cũng có nhiều yếu tố đặc trưng của riêng ngành nghề.

• Tính vô hình: Sản phẩm du lịch không thể nhìn thấy hay cầm nắm trước khi tiêu dùng. Du khách chỉ có thể cảm nhận giá trị thông qua trải nghiệm thực tế hoặc thông tin từ người đi trước.
• Tính không lưu kho: Sản phẩm du lịch không thể lưu trữ để bán dần, bởi dịch vụ thường gắn liền với thời gian và địa điểm cụ thể (ví dụ: phòng khách sạn, vé máy bay). Nếu không được sử dụng đúng thời điểm, sản phẩm coi như mất đi.
• Tính không tách rời: Quá trình sản xuất và tiêu dùng sản phẩm du lịch diễn ra đồng thời. Ví dụ, dịch vụ hướng dẫn viên chỉ tồn tại trong lúc tour diễn ra, không thể tách biệt ra để “sản xuất trước, dùng sau”.
• Tính đa dạng và phức hợp: Một sản phẩm du lịch thường bao gồm nhiều yếu tố liên kết như phương tiện, lưu trú, ăn uống, điểm tham quan, giải trí. Chỉ khi kết hợp nhịp nhàng mới tạo nên trải nghiệm trọn vẹn cho du khách.
• Tính thời vụ: Du lịch thường chịu ảnh hưởng bởi thời tiết, mùa vụ và các dịp lễ tết, dẫn đến nhu cầu thay đổi theo từng giai đoạn.
• Tính cạnh tranh cao: Ngành du lịch ngày càng đa dạng sản phẩm, đòi hỏi sự đổi mới, sáng tạo để thu hút và giữ chân du khách trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt.

4. Các sản phẩm du lịch phổ biến hiện nay

Mỗi vùng miền lại có một sản phẩm du lịch đặc trưng riêng đại diện cho phong tục tập quán, nếp sống, văn hoá của người dân vùng miền. Nhìn vào từng sản phẩm du lịch đôi khi ta có thể đoán được vùng đất cội nguồn của nó ở đâu.

Cùng khám phá về các sản phẩm du lịch đa dạng dưới đây nhé.

4.1. Sản phẩm du lịch biển

• Bao gồm các hoạt động sinh thái, nghỉ mát, lặn biển, các hoạt động thể thao giải trí như bóng chuyền bãi biển, lướt ván, nhảy dù,…Tuỳ vào từng địa điểm mà các sản phẩm du lịch biển sẽ được kết hợp linh hoạt, phù hợp với vị trí và khí hậu địa phương.
• Vào mùa hè, có những bãi biển đông nghịt người đến tắm biển và nghỉ dưỡng, là một trong những hoạt động chính đem lại doanh thu đáng kể cho ngành du lịch.
• Đà nẵng được coi là một điểm đến lý tưởng với các hoạt động du lịch biển.

Điểm đến du lịch biển Cù Lao Chàm – Đà Nẵng

4.2. Sản phẩm du lịch sinh thái

Bao gồm leo núi, dã ngoại, khám phá văn hoá bản làng, thôn xóm, tham quan vườn quốc gia, tham quan miệt vườn, tham gia các hoạt động gắn liền với đời sống dân bản địa như bắt chim, câu cá,….Du lịch sinh thái gắn liền với thiên nhiên và có tính trải nghiệm cao nên ngày càng được du khách ưa chuộng, lựa chọn.

Hoạt động leo núi Tà Năng – sản phẩm của du lịch sinh thái

4.3. Sản phẩm du lịch miền quê

• Sản phẩm du lịch miền quê là hoạt động du lịch chú trọng đến trải nghiệm của du khách thông qua các hoạt động gắn liền với đời sống sinh hoạt của người dân như câu cá, tắm nước nóng thảo dược, đi chợ phiên, làm vòng thổ cẩm hay đan khăn…Mỗi hoạt động đều có một cái hay riêng, nhưng nhìn chung lại đều hướng đến tạo ra trải nghiệm cho khách hàng và lan tỏa giá trị sống.
• Hoạt động du lịch miền quê hầu hết diễn ra ở những nơi có mật độ dân số thấp, chưa có sự can thiệp của đô thị hoá, cảnh quan xung quanh vẫn còn nét hoang sơ, tự nhiên và người dân vẫn giữ nguyên lối sống đặc trưng của họ.

4.4. Sản phẩm du lịch Nam Trung Bộ

Nam Trung Bộ nổi tiếng với loại hình du lịch văn hoá bởi nơi đây có nhiều dân tộc và nhiều nền văn hoá đặc sắc.

Văn hoá Chăm – sản phẩm du lịch đặc trưng vùng duyên hải Nam Trung Bộ

4.5. Sản phẩm du lịch Nam Bộ

Nhắc đến Nam Bộ là nhắc đến sông nước. Cùng là tiềm năng sông nước sẵn có như nhau, nhưng giữa Tây Nam Bộ và Đông Nam Bộ lại có cách khai thác du lịch hoàn toàn khác nhau. Nếu một bên là du lịch sông nước trên những con ghe, con đò, thuyền thúng ngắm những rặng dừa hay lội bùn bắt tôm cá, thì bên còn lại tổ chức chợ nổi với bạt ngàn hoa trái trên sông.

Du lịch sông nước – Sản phẩm du lịch đặc trưng của Đông Nam Bộ

Chợ nổi miền tây – sản phẩm du lịch đặc trưng vùng Tây Nam Bộ

4.6. Sản phẩm du lịch Tây Nguyên

Với đặc trưng riêng biệt không giống với bất kỳ vùng đất nào, nhắc đến Tây Nguyên là du khách đã mường tượng ra được những thác núi, nhà rông, voi và đồi cà phê mênh mông.

Các cô gái Bana nhảy múa bên nhà rông trong ngày hội văn hoá ở Tây Nguyên

4.7. Du lịch văn hóa

Bao gồm các hoạt động ca hát, diễn xướng, tham quan làng điêu khắc trống đồng,… ngày càng được chú trọng và đề cao trong tổng thể các sản phẩm du lịch. Du lịch văn hoá phát triển mạnh ở những nơi có nền văn hoá lâu đời nhằm lưu giữ những giá trị và di sản, bao gồm các điểm thăm quan di sản văn hoá vật thể và phi vật thể, các loại hình văn hoá được UNESCO công nhận.

Nhảy múa tại khu du lịch văn hoá người Mông – Sa Pa

Du lịch văn hoá ngày càng được biến đổi sáng tạo dưới các hình thức khác nhau xen lẫn các hoạt động giải trí nhằm giúp du khách không cảm thấy nhàm chán khi đến tham quan.

4.8. Du lịch mua sắm

Mỗi một địa điểm thường có một khu mua sắm riêng, đó có thể là những tòa nhà, khu chợ, trung tâm thương mại, có những nơi có hẳn một con phố để những du khách thoải mái lựa chọn những món đồ mình thích. Đó có thể là những vật dụng đặc trưng của vùng miền, là đồ ăn, là vật dụng về để phục vụ sở thích của mình hoặc có thể làm quà cho người thân.

Du lịch mua sắm cũng là sản phẩm du lịch được nhiều hành khách ưa thích.

Hoạt động du lịch mua sắm tại chợ Bến Thành

Nhìn chung du lịch mua sắm ở Việt Nam hiện nay vẫn chưa được chú trọng khai thác mạnh như ở các quốc gia khác.

4.9. Sản phẩm du lịch Hà Nội

Tận dụng những tiềm năng sẵn có về kinh tế, văn hoá, con người, Hà Nội xứng đáng được đầu tư phát triển du lịch nhiều mặt, bao gồm du lịch văn hoá, du lịch mua sắm, du lịch sinh thái,…..

Đã từ lâu, thủ đô luôn là điểm dừng chân lý tưởng của nhiều du khách với mong muốn khám phá văn hoá, con người và chiêm ngưỡng những dấu ấn cổ xưa của mảnh đất “ngàn năm văn hiến”.

Du lịch văn hóa Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội

Hoạt động du lịch tại Phố đi bộ – Hoàn Kiếm (Hà Nội)

5. Các yếu tố cấu thành sản phẩm du lịch

Cũng như nhiều loại hình khác, sản phẩm du lịch cũng không tồn tại đơn lẻ mà bao gồm nhiều nhân tố cấu thành.

5.1. Điểm đến du lịch

Đây là yếu tố quan trọng nhất, bao gồm tài nguyên thiên nhiên (biển, núi, rừng, hang động…), tài nguyên nhân văn (lễ hội, di tích lịch sử, làng nghề, văn hóa bản địa…). Điểm đến càng độc đáo và hấp dẫn thì giá trị sản phẩm du lịch càng cao.

5.2. Dịch vụ vận chuyển

Được xem như thành phần quyết định của sản phẩm du lịch. Không có dịch vụ vận chuyển, sản phẩm du lịch trở nên mất công dụng.

Dịch vụ vận chuyển bao gồm các loại phương tiện di chuyển, đưa đón hành khách đến điểm du lịch hoặc di chuyển ngay trong điểm du lịch bao gồm: máy bay, ô tô, xe máy, tàu… Tuỳ thuộc vào từng điểm đến và từng gói tour khác nhau mà sử dụng dịch vụ vận chuyển khác nhau.

5.3. Dịch vụ lưu trú và ăn uống

Hành khách có thể đánh giá chất lượng của sản phẩm du lịch thông qua dịch vụ lưu trú và ăn uống. Nó đáp ứng các nhu cầu ăn, ngủ, nghỉ của hành khách và là dịch vụ được chú trọng hơn bao giờ hết.

Buffet ăn sáng tại một khách sạn 5* ở Phú Quốc

Chất lượng dịch vụ lưu trú và ăn uống sẽ khác nhau, tuỳ thuộc vào điểm đến du lịch và loại khách sạn bạn lựa chọn.

5.4. Giá cả

Giá cả là yếu tố quyết định loại hình của sản phẩm du lịch. Giá cả sẽ quy định chất lượng của loại hình dịch vụ và giúp du khách sử dụng sản phẩm dịch vụ một cách có trách nhiệm, hiệu quả hơn.

Giá cả cũng là thông số để du khách dễ dàng so sánh với các sản phẩm du lịch khác.

5.5. Dịch vụ tham quan

Du khách tham quan khu du lịch Bà Nà Hill – Đà Nẵng

Mỗi điểm đến đều có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo dấu ấn và níu chân hành khách, nhất là những địa điểm gắn liền với yếu tố văn hoá – lịch sử khiến họ muốn đến để tham quan, khám phá. Tập trung phát triển và nâng cấp các dịch vụ tham quan tại điểm đến du lịch cũng là cách để tăng doanh thu cho ngành du lịch.

5.6. Hàng hóa bày bán

• Hàng hóa bày bán tại các điểm du lịch thường sẽ là mặt hàng đặc sản đặc trưng cho văn hóa vùng miền ấy.
• Vì thế, hàng hóa tại các điểm du lịch còn giúp quảng bá đặc sản vùng miền, tạo thêm thu nhập cho người dân địa phương và cũng là một cách thức để tạo sự hứng khởi cho hành khách mỗi khi đến tham quan.

Như khi đến Đà lạt, bạn sẽ thấy hầu hết những hàng quán đều bán trái cây sấy dẻo, các loại trà, đúng với đặc trưng của vùng đất có khí hậu quanh năm mát mẻ.

Ngành du lịch sẽ phát triển toàn diện nếu như có đầy đủ các nhân tố cấu thành sản phẩm du lịch ở trên. Nếu thiếu bất kỳ nhân tố nào, sản phẩm du lịch sẽ đơn lẻ và dịch vụ đi kèm sẽ không thu hút được nhiều du khách.

6. Xu hướng sản phẩm du lịch mới năm 2025

6.1. Du lịch thực tế ảo

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường đang mở ra hướng đi mới cho ngành du lịch. Nhờ công nghệ này, du khách có thể trải nghiệm không gian, cảnh quan và hoạt động du lịch một cách sinh động ngay cả khi chưa trực tiếp đến địa điểm đó.
Ví dụ tiêu biểu: Sun World Ba Na Hills, Ha Long Wonder Park, Vinpearl Phú Quốc đã triển khai mô hình trải nghiệm thực tế ảo để quảng bá và thu hút khách du lịch.

6.2. Glamping – Du lịch cắm trại cao cấp

Glamping là xu hướng kết hợp giữa trải nghiệm thiên nhiên hoang sơ và tiện nghi hiện đại. Du khách có thể tận hưởng không gian ngoài trời trong khi vẫn được phục vụ đầy đủ các dịch vụ cao cấp.
Các điểm đến nổi bật: Ba Vì, Hồ Tràm, và Đà Lạt – nơi xu hướng này đang phát triển mạnh, hướng tới nhóm khách hàng trẻ và yêu thích sự mới lạ, sang trọng.

6.3. Du lịch xanh và phát triển bền vững

Đây là xu hướng trọng tâm của ngành du lịch trong giai đoạn 2025 – 2030. Mục tiêu hướng tới là giảm thiểu tác động môi trường, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa bản địa, đồng thời khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo và hạn chế rác thải nhựa.
Các doanh nghiệp du lịch đang đẩy mạnh xây dựng mô hình “du lịch không dấu chân carbon” để đáp ứng nhu cầu của du khách hiện đại, những người quan tâm đến trách nhiệm xã hội và môi trường.

6.4. Du lịch thông minh

Sự hội nhập giữa trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), bản đồ số, và thanh toán không tiền mặt đang giúp nâng cao trải nghiệm của du khách và hiệu quả quản lý điểm đến.
Các địa phương tiên phong: Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh và Ninh Bình đang triển khai hệ thống du lịch thông minh, cho phép du khách tra cứu thông tin, đặt dịch vụ, và nhận hỗ trợ tức thời thông qua các ứng dụng số.

7. Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Sản phẩm du lịch là gì?

• Là tập hợp các dịch vụ khai thác giá trị tài nguyên du lịch nhằm thỏa mãn nhu cầu của du khách.

2. Có mấy loại sản phẩm du lịch chính?

• Gồm sản phẩm đơn lẻ và sản phẩm tổng hợp (tour trọn gói).

3. Ví dụ về sản phẩm du lịch phổ biến ở Việt Nam?

• Du lịch sinh thái Cúc Phương, chợ nổi Cái Răng, Glamping ở Ba Vì, tour biển Đà Nẵng.

4. Tại sao sản phẩm du lịch có tính vô hình?

•  Vì du khách chỉ cảm nhận được khi trải nghiệm thực tế, không thể lưu trữ hay cầm nắm.

5. Xu hướng phát triển sản phẩm du lịch mới là gì?

• Du lịch thực tế ảo, du lịch thông minh, du lịch xanh và Glamping đang lên ngôi tại Việt Nam.

Trên đây là toàn bộ thông tin về sản phẩm du lịch cùng với nhân tố cấu thành và ví dụ về từng sản phẩm của mỗi vùng miền để bạn dễ hình dung. Tri thức Cộng đồng hy vọng những thông tin trên là kiến thức hữu ích cho bạn phục vụ những chuyến du lịch xa hoặc có thể là tài liệu tham khảo cho công việc, nghiên cứu của bản thân.