26 Tháng 9, 2025Dịch vụ công là những dịch vụ do Nhà nước trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho các tổ chức khác cung cấp, nhằm phục vụ lợi ích chung, chứ không vì mục tiêu lợi nhuận. Theo Nghị định số 32/2019/NĐ-CP, sản phẩm, dịch vụ công là những yếu tố thiết yếu cho đời sống kinh tế – xã hội, an ninh – quốc phòng mà Nhà nước phải tổ chức thực hiện.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dịch vụ công: khái niệm, đặc điểm, phân loại, thực trạng và định hướng cải cách tại Việt Nam.
1. Dịch vụ công là gì?
Dịch vụ công là các hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của cộng đồng, mang tính công bằng, minh bạch và phi lợi nhuận.
- Khác biệt với dịch vụ tư nhân: dịch vụ tư nhân hướng đến lợi nhuận, còn dịch vụ công nhằm bảo đảm lợi ích chung.
- Mục tiêu: xây dựng xã hội văn minh, bình đẳng, ổn định.
- Cơ sở pháp lý: Nghị định 32/2019/NĐ-CP khẳng định: “Sản phẩm, dịch vụ công là sản phẩm, dịch vụ thiết yếu đối với đời sống kinh tế – xã hội của đất nước, cộng đồng dân cư hoặc bảo đảm quốc phòng, an ninh mà Nhà nước phải tổ chức thực hiện.”
Dịch vụ công là gì ?
>> Xem thêm:Dịch Vụ Công Trực Tuyến Là Gì? Phân Loại, Đặc Điểm Và Vai Trò
2. Ba đặc điểm cơ bản của dịch vụ công
- Chủ thể cung cấp: do Nhà nước trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho tư nhân, nhưng luôn đặt mục tiêu bảo đảm lợi ích công cộng.
- Nguồn kinh phí: từ ngân sách nhà nước, phân bổ theo cấp trung ương và địa phương. Có thể giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp dịch vụ.
- Tính phục vụ: hướng đến nhu cầu thiết yếu, đảm bảo công bằng xã hội, không phân biệt giai cấp.
> Xem thêm: Tìm hiểu thêm về dịch vụ hỗ trợ spss
3. Các loại hình dịch vụ công tại Việt Nam
3.1. Dịch vụ sự nghiệp công
Theo Nghị định 60/2021/NĐ-CP, đây là các dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao, du lịch, khoa học – công nghệ, thông tin truyền thông…
Có 2 loại:
- Dịch vụ sự nghiệp công sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước.
- Dịch vụ sự nghiệp công không sử dụng ngân sách (xã hội hóa).
Ví dụ: học tập tại trường công lập, khám chữa bệnh ở bệnh viện công, hoạt động thể thao – văn hóa cộng đồng.
3.2. Dịch vụ công ích
Theo Nghị định 32/2019/NĐ-CP, đây là những dịch vụ mà cung ứng theo cơ chế thị trường khó có khả năng bù đắp chi phí, cần Nhà nước trợ giá hoặc đặt hàng.
- Ví dụ: cung cấp nước sạch, duy trì chiếu sáng công cộng, thu gom rác thải, phòng chống dịch bệnh, chăm sóc cây xanh đô thị, vận hành giao thông công cộng.
- Có thể do Nhà nước quản lý trực tiếp hoặc ủy quyền cho doanh nghiệp/tư nhân nhưng vẫn chịu sự giám sát của Nhà nước.
3.3. Dịch vụ hành chính công
Theo Nghị định 42/2022/NĐ-CP, đây là các dịch vụ liên quan đến hoạt động thực thi pháp luật, không nhằm mục tiêu lợi nhuận, do cơ quan nhà nước cấp cho tổ chức/cá nhân.
- Ví dụ: đăng ký kết hôn, cấp căn cước công dân, hộ chiếu, giấy phép lái xe, chứng thực công chứng.
- Đặc điểm: chỉ có giá trị pháp lý khi được thực hiện bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
4. Thực trạng dịch vụ công tại Việt Nam
4.1. Những bước tiến vượt bậc
- Cổng Dịch vụ công Quốc gia giúp người dân và doanh nghiệp thực hiện thủ tục trực tuyến.
- Nhiều thủ tục hành chính được tinh giản, rút ngắn thời gian giải quyết.
- Số hóa hồ sơ, ứng dụng công nghệ: nộp thuế online, đăng ký kinh doanh trực tuyến.
4.2. Những tồn tại và thách thức
- Một số thủ tục vẫn phức tạp, nhiều khâu trung gian.
- Chất lượng phục vụ chưa đồng đều giữa các địa phương.
- Hạ tầng công nghệ thông tin đôi lúc chưa ổn định.
- Một bộ phận người dân còn e ngại khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
4.3. Định hướng và giải pháp cải cách
4.3.1. Chuyển đổi số mạnh mẽ:
- Phát triển dịch vụ công trực tuyến toàn trình (cấp độ 4).
- Hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai.
- Ứng dụng công nghệ AI, Big Data để quản lý và dự báo nhu cầu.
4.3.2. Hoàn thiện thể chế và quy trình:
- Cắt giảm thủ tục không cần thiết.
- Áp dụng mô hình “một cửa điện tử liên thông”.
4.3.4. Nâng cao năng lực công chức:
- Đào tạo chuyên môn, kỹ năng công vụ.
- Tăng cường giám sát, dựa vào phản hồi từ người dân.
4.3.5. Khuyến khích sự tham gia của người dân và doanh nghiệp:
- Tuyên truyền lợi ích của dịch vụ công trực tuyến.
- Xây dựng kênh góp ý công khai, minh bạch.
5. Kết luận: Vì một nền hành chính phục vụ
Dịch vụ công là nền tảng bảo đảm quyền lợi cơ bản của công dân, duy trì trật tự xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong cải cách dịch vụ công nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm.
Cải cách dịch vụ công không chỉ là nhiệm vụ của Nhà nước mà còn cần sự đồng hành của người dân và doanh nghiệp. Khi mỗi người tích cực sử dụng dịch vụ công trực tuyến và tham gia đóng góp ý kiến, chúng ta sẽ cùng xây dựng một nền hành chính minh bạch, hiệu quả, hiện đại và phục vụ nhân dân.
6. FAQ về dịch vụ công tại Việt Nam
6.1. Dịch vụ công là gì?
Là dịch vụ do Nhà nước cung cấp để phục vụ lợi ích chung, không vì mục tiêu lợi nhuận, ví dụ như cấp căn cước công dân, khám chữa bệnh ở bệnh viện công.
6.2. Có mấy loại dịch vụ công ở Việt Nam?
Hiện có 3 loại chính: dịch vụ sự nghiệp công, dịch vụ công ích và dịch vụ hành chính công.
6.3. Dịch vụ công và dịch vụ tư nhân khác nhau thế nào?
Dịch vụ công phục vụ lợi ích cộng đồng, do Nhà nước quản lý, còn dịch vụ tư nhân hướng đến lợi nhuận và do doanh nghiệp cung cấp.
6.4. Người dân có bắt buộc phải sử dụng dịch vụ công trực tuyến không?
Không bắt buộc, nhưng Nhà nước khuyến khích sử dụng để tiết kiệm thời gian, minh bạch và thuận tiện hơn
Share
